Các hãng xe Trung Quốc đang bị đồng hóa, thiếu sáng tạo

Trong những năm gần đây, thị trường xe năng lượng mới (NEV) tại Trung Quốc chứng kiến xu hướng đồng hóa ngày càng rõ rệt, khi nhiều mẫu xe có phong cách thiết kế và cấu hình gần như giống hệt nhau.

Công thức chung cho ngoại thất là dải đèn định vị kéo dài toàn chiều ngang hoặc cụm đèn sắc cạnh, cảm biến Lidar trên nóc, tay nắm cửa dạng ẩn. Trong khi đó, bố cục quen thuộc của khoang lái là bộ ba “huyền thoại”, gồm: cụm đồng hồ nhỏ, màn hình trung tâm lớn và vô-lăng đáy phẳng (D-cut).

Và trong năm 2025, hệ thống hỗ trợ lái tiên tiến Qiankun ADS của Huawei gần như đang trở thành trang bị tiêu chuẩn trên hầu hết các mẫu xe mới tại Trung Quốc, không chỉ trên sản phẩm nội địa, mà thậm chí mở rộng sang cả các dòng xe liên doanh như Audi A5L và Q5L.

Ông Chen Zheng, Phó chủ tịch kiêm Giám đốc thiết kế toàn cầu của Geely, cho rằng ngành ô tô Trung Quốc đang bị chi phối mạnh mẽ bởi xu hướng, chạy theo mốt một cách mù quáng, áp dụng tràn lan các yếu tố thiết kế “hot”, thiếu chọn lọc. Theo ông, điều này khiến người tiêu dùng ngày càng khó phân biệt thương hiệu và mẫu xe nếu chỉ dựa trên ngoại hình.

Luxeed S7 (trái) và Arcfox T1 đều là những ví dụ điển hình cho các mẫu NEV sử dụng “bộ ba” thiết kế nói trên (Ảnh: Luxeed, Arcfox).

Cùng quan điểm, ông Lu Fang, Chủ tịch Voyah, cho rằng bề ngoài có thể trông như cạnh tranh gay gắt giữa các hãng, nhưng thực chất lại phơi bày sự thiếu đổi mới sáng tạo trong toàn ngành.

Trớ trêu ở chỗ, Dongfeng – công ty mẹ của Voyah – vướng vào rất nhiều bê bối liên quan đến việc đạo nhái. Ngay khi Forthing Xinghai S7 vừa được công bố, phía IM Motors đã trực tiếp đặt câu hỏi về tính nguyên bản trong thiết kế, do mẫu xe này có ngoại hình quá giống IM L7.

Vậy vì sao tình trạng sao chép lại phổ biến đến vậy trong ngành ô tô Trung Quốc? Câu trả lời rõ ràng nhất là chi phí phát triển sản phẩm ô tô rất lớn, đòi hỏi phải quản lý chuỗi cung ứng với hàng nghìn linh kiện, đồng thời đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt như an toàn.

Theo tiết lộ từ trong ngành, “danh mục linh kiện” giữa các hãng xe năng lượng mới có độ tương đồng rất cao. “Những chiếc xe này trông có vẻ phong phú về trang bị, nhưng thực chất chỉ là bình mới rượu cũ – thay đổi vỏ ngoài, còn công nghệ bên trong gần như giống nhau”.

Ông Lu Fang nhận định thêm: “Nhiều doanh nghiệp chạy theo lợi nhuận ngắn hạn, sẵn sàng sao chép, bắt chước, thay vì đầu tư cho đổi mới sáng tạo dựa trên nhu cầu của người dùng. Kiểu cạnh tranh ở tầm thấp này khiến sản phẩm chủ yếu ganh đua về giá và thông số, cuối cùng dẫn đến một thị trường ngập tràn những “đổi mới giả tạo”, không thực sự giải quyết được nhu cầu của khách hàng”.

Ngoài ra, theo trang tin Sohu của Trung Quốc, việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ tại Trung Quốc vẫn cực kỳ khó khăn. Việc xác định hành vi xâm phạm thiết kế ngoại thất mang nặng tính chủ quan, và nhiều vụ kiện kết thúc bằng thỏa thuận ngoài tòa hoặc bị hủy bỏ. Điều này vô tình khuyến khích một số hãng xe sao chép ngày càng “thô bạo” hơn.

Ô tô xe máy | Thông tin thị trường oto xe máy, giá mua bán xe